هبران تحول آفرین، چشم انداز سازمانی پویایی را خلق می کنند که اغلب یک دگرگونی در ارزش های فرهنگی برای انعکاس نوآوری بیشتر را ضروری می سازند. رهبران تحول آفرین به دنبال برقراری رابطه بین علایق فردی و جمعی هستند که این مهم به کارکنان و اعضاء سازمان اجازه می دهد برای اهداف متعالی کار کنند.
محمد نیک عهد۱
نازنین ورامینی۲
یکی از اهداف مهم در تشکیل و توسعه شرکت های تعاونی این است که این شرکت ها بتوانند همگام با سیاست های دولت در بهبود شرایط زندگی، کار، تولید و ارتقای سطح درآمد و وضعیت اجتماعی مردم مؤثر باشند. در واقع هدف از توسعه بخش تعاون در کشورهای در حال توسعه این است که از این طریق نه تنها به نوسازی شیوه های کهنه اقتصادی پرداخته شود، بلکه شرایط اقتصادی- اجتماعی عادلانه تر نیز برقرار گردد. بدیهی است برای دستیابی به اهداف مورد نظر، این سازمان ها باید همواره بر ساز و کارهای پویایی سازمانی تمرکز داشته باشند. تغییر و تحول، واقعیتی است که افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها برای بقاء خود باید به طور مداوم و مستمر به آن توجه نموده و در سرلوحه اقدامات خود قرار دهند. زیرا امروزه عوامل درونی و بیرونی سازمان از پویایی زیادی برخوردارند که واقعیات موجود را تغییر می‌دهند و سازمان‌ها ناچارند از وضع موجود به وضع مطلوب حرکت نمایند.
سازمان های پویا، سازمان هایی هستند که با فراگیری و آموزش مستمر، بستر مورد نیاز برای پویایی و تغییر را فراهم کرده اند. بنابراین تعاونی ها باید علاوه بر طراحی مناسب ساختار سازمانی، در ساختارسنتی خود تجدید نظر کرده و فعالیت های خود را به مقیاس وسیعی در انجام فرآیند ارزش افزوده گسترش دهند. تغییرات سازمانی به رهبران تحول آفرین نیازمند است.
رهبری درعلوم مدیریت از جایگاه ویژه ی بر خوردار است، به طوری که یکی از وظایف هر مدیر یا بخش مدیریت، رهبری می باشد. افرادی که حق ارشاد و رهبری را در سازمان های تعاونی به عهده دارند باید دارای ویژگی های زیر باشند:
- قدرت فکری
- قدرت پیش بینی
- انعطاف پذیری
- بینش و آگاهی(علمی، اجتماعی، تخصصی)
- قاطعیت
- سعه صدر
- شهامت و اعتماد بنفس
- سخن گفتن به زبان مخاطبین
در دنیای متغیر امروز، که تغییر مداوم و همیشگی است، سازمان ها برای آن که بتوانند همگام با تغییرات و نیازهای ذینفعان خود پیش بروند، به نوآوری و مدیریت صحیح نوآوری نیازمندند. تعاونی ها نیز همچون سایر سازمان ها درصورتی می توانند مزیت رقابتی خود را حفظ نمایند که مدیران و کارکنان آن ها افرادی خلاق و نوآور باشند تا بتوانند سازمان را با این تحولات منطبق ساخته و پاسخگوی نیاز جامعه باشند.
رهبری تحول آفرین[۱] یکی از پارادایم های رهبری در روان شناسی سازمانی است که در چندسال اخیر به طور گسترده ای مورد تحقیق قرار گرفته است. رهبری تحول آفرین، رضایت زیردستان و اعتماد آنان به رهبری و به علاوه، تعهد عاطفی آنان را افزایش می دهد(سلیم زاده و همکاران،۱۳۹۵ ).
رهبران تحول آفرین، چشم انداز سازمانی پویایی را خلق می کنند که اغلب یک دگرگونی در ارزش های فرهنگی برای انعکاس نوآوری بیشتر را ضروری می سازند. رهبران تحول آفرین به دنبال برقراری رابطه بین علایق فردی و جمعی هستند که این مهم به کارکنان و اعضاء سازمان اجازه می دهد برای اهداف متعالی کار کنند(میرکمالی و همکاران،۱۳۹۰).
ابعاد و شاخص های رهبری تحول آفرین که می توانند در پرورش قدرت رهبری مدیران تعاونی ها تأثیر گذار باشند در جدول زیر به طور خلاصه درج گردیده اند.
| ابعاد رهبری تحول آفرین | شاخص های مربوط به هر بعد |
| نفوذ آرمانی | القای حس غرور و افتخار به اعضا برای ارتباط با دیگران
نشان دادن احساس قدرت و شایستگی عمل به شیوه ای که احترام دیگران را برانگیزاند فداکردن منافع شخصی به خاطر منافع دیگران انگیزش دیگران با مثال های خودشان تشویق کارکنان به پذیرش تغییرات برجسته کردن اهمیت و ضرورت تغییرات در شرکت/ سازمان |
| انگیزش الهام بخش | صحبت کردن خوش بینانه در مورد آینده
جدی صحبت کردن درمورد کارهایی که باید انجام شود تاکید بر اهمیت آینده نگری امید دادن به اعضا ارتباط دادن افراد به آنچه در شرکت اهمیت دارد |
| ترغیب ذهنی | بررسی دقیق پیشنهادات جهت اطمینان از مناسب بودن آن ها
در نظر گرفتن دیدگاه های مختلف در هنگام حل مشکلات درخواست بررسی مشکلات از زوایای مختلف پیشنهاد راهکارهای جدید چگونگی انجام کارها تحریک افکار خلاقانه افراد |
| ملاحظات فردی | درنظر گرفتن وقت برای راهنمایی، هدایت و آموزش اعضاء
رفتار با اعضاء به عنوان یک شخص و نه به عنوان یک عضو در نظر گرفتن افراد با نیازها ، توانایی ها و خلاقیت های مختلف کمک به دیگران جهت توسعه توانایی های آنان |
منبع: ساوویک[۲](۲۰۱۷) و بیک زاده و همکاران(۱۳۸۹)
با توجه به نکات مورد اشاره، در شرایط امروز، تعاونی ها( با در نظر گرفتن به نقش و اهمیت شان) نیازمند آن هستند که انعطاف پذیری، پویایی و تمایلات کارآفرینانه را در جهت بقا و حفظ مزیت های رقابتی دارا باشند. علاوه بر این، این سازمان ها در صورتی موفق خواهند بود که مدیران و کارکنان آن ها افردای خلاق، دارای انگیزه تغییر و نوآوری باشند. از این رو لازم است فرهنگ سازمانی حاکم بر تعاونی ها از نوآوری و تحول حمایت کند. بدین منظور ترویج روحیه رهبری تحول آفرین در تعاونی ها و حضور مداوم این افراد در ساختار سازمانی اهمیت و ضرورت می یابد.
منابع جهت مطالعات بیشتر:
- بیک زاده، جعفر و همکاران(۱۳۸۹). بررسی رابطه هوش سازمانی مدیران با عملکرد آنان در سازمان های دولتی. مجله پژوهش های مدیریت، سال سوم شماره۸.
- سلیم زاده، جمال و همکاران(۱۳۹۵). بررسی نقش رهبری تحول آفرین در تسهیل نوآوری با نقش میانجی فرهنگ نوآورانه. فصلنامه علمی ترویجی تخصصی فرآیند نو؛ بهار ۹۵ شماره۵۳.
- علی زاده، غلامرضا و قاسمی زارع، سمیرا(۱۳۹۵). مدیریت و سازماندهی تعاونی ها. تهران: انتشارات پایور.
- میرکمالی، سید محمد و همکاران(۱۳۹۰).بررسی رابطه رهبری تحول آفرین با یادگیری سازمانی، پژوهش نامه مدیریت، شماره۶.
- Savovic,Sladjana(2017), The Impact of Dimensions of Transformational Leadership on the Post Acoouisition Performance of The Acquired Company, Economic Horizons. Vol19, Number 2.pp:97-109.
۱- کارشناس ارشد ارتباطات
۲- دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی
