تعاون آنلاین-«صـندوق ضـمانت سـرمـایه‌گـذاری تـعاون» در سال ۱۳۸۸ جایگزین «صندوق تعاون کشور» شد. چنانکه در اساسنامه این صندوق آمده است و از نام آن هم بر می آید، کارویژه اصلی آن ضمانت سرمایه گذاری هایی است که در بخش تعاون کشور انجام می گیرند و در واقع، این صندوق به کسانی که می خواهند در بخش تعاون سرمایه گذاری کنند، اطمینان می دهد که سرمایه گذاری شان سودمند خواهد بود.
مهدی حسین نژاد، مدیرعامل و عضو هیأت مدیره صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون، در گفت و گویی که در حاشیه دومین نمایشگاه توانمندی های بخش تعاون کشور با رویکرد صادرات، با او داشتیم، خبر از اقدامات تازه این صندوق هم داد. به گفته حسین نژاد، تعاونی های بزرگ کشور به زودی رتبه بندی می شوند تا تأمین سرمایه برای آنها راحت تر انجام گیرد. مدیر عامل صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون از تلاش این صندوق برای تأمین مالی تعاونی ها به شیوه سرمایه گذاری جمعی یا همان crowd funding هم خبر داد و از تعاونی ها درخواست کرد باا ارائه ایده هایشان، از حمایت های مشاوره ای و مالی صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون هم بهره مند شوند.. گفت و گوی تعاون آنلاین با مهدی حسین نژاد را بخوانید.
آقای حسین نژاد، «صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون» دقیقاً چه خدماتی به تعاونی های کشور ارائه می کند.
«صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون» برای کمک به تعاونی ها و تامین مالی آنها به وجود آمده و هدف قانون گذار از تشکیل این صندوق، کاهش ریسک سرمایه گذاری مالی تعاونی ها است. سیاست ما در صندوق ضمانت و سرمایه گذاری، حمایت از تولیدات ملی و اولویت ما حمایت از تشکیل تعاونی های دانش بنیان و تعاونی هایی که فارغ التحصیلان دانشگاهی آنها را راه اندازی می کنند و البته توسعه تعاونی های مناطق محروم و روستایی است.
افزون بر این، تعاونی های تامین نیاز و شرکت هایی که بتوانند چندین شرکت را تحت پوشش قرار دهند و نهاد سازی لازم برای صادرات را انجام بدهند از امتیازاتی در صندوق برخوردار می شوند. ما اخیراً با معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری تفاهم نامه ای امضاء کردیم که سرمایه گذاری در روستاها را تسهیل کنیم و پروژه های روستایی را به صورت جمعی تامین مالی کنیم و ازcrowd funding استفاده کنیم. این طرح به شکلی است که به پروژه مشاوره می دهد و آنالیز لازم اقتصادی و فنی را انجام می دهد و موفقیت پروژه را تضمین می کند.
در سرمایه گذاری جمعی یا همان crowd funding، صندوق مستقیماً وارد تأمین مالی تعاونی ها می شود و یا برای تعاونی ها اسپانسرهای خُرد پیدا می کند؟
مدل سرمایه گذاری جمعی به این صورت است که سرمایه خرد مردم با نظر خودشان برای عملیاتی کردن یک ایده تجمیع می شود. در حال حاضر عموم پروژه های کشور بانک محور هستند و با تامین بخش کوچکی از سرمایه مورد نیاز، مابقی را از بانک تامین می کنند. متاسفانه همان طور که بررسی های ما نشان داده است، این مدل تامین سرمایه می تواند یکی از علل شکست پروژه ها در ایران باشد. ما برای اینکه تمرکز تامین مالی را از روی بانک ها برداریم به دنبال این هستیم که پروژه ها را به مردم معرفی و از آنها دعوت کنیم تا در انجام آن شرکت کنند، هر چند با سرمایه اندک. صندوق ضمانت اصل سرمایه افرادی که سرمایه گذاری می کنند را تضمین می کند. این مشارکت می تواند به دو صورت قرض و یا مالکیت باشد و از این طریق تعاونی های بزرگ با تعداد سهام دار پر شمار شکل بگیرند.
فاز اول طرح سرمایه گذاری جمعی را در روستاها انجام می دهیم، آن هم به این دلیل که در این مناطق روحیه مشارکت بیشتر است. با این کار هم محرومیت زدایی صورت می گیرد و هم با منابعی که دولت تخصیص داده تجمیع می شود.
با توجه به تجربه و مشاهدات شما در طول این سالها، به نظر شما در کدام حوزه های اقتصادی ریسک سرمایه گذاری کمتر است؟
اندازه گیری ریسک یک پروژه به چهار عامل بستگی دارد. اول توانایی و میزان تحصیلات و نحوه مدیریت و اداره یک پروژه توسط افرادی که شروع کننده پروژه هستند. دوم ایده است که در ایران خلاء آن وجود دارد. در واقع ما در ایران بانک ایده قوی نداریم که دانشگاهیان و ایده پردازان به آن بانک مراجعه کنند و ایده های خود را به اشتراک بگذارند.
در مورد ایده باید بگویم که در دنیا سه مدل ایده دارد، اولین نوع آن ایده تقلیدی است که بیشترین ریسک را دارد چون ما وارد کاری می شویم که قبلا انجام شده و جذب مخاطب به سختی صورت می گیرد، مانند این که بخواهیم در کنار یک فروشگاه موبایل، یک فروشگاه موبایل دیگر راه اندازی کنیم. دوم ایده کشفی است یعنی با جستجو در جامعه نیازهایی را که کمتر پاسخ داده شده است را بیابیم و کسب و کار خود را بر پایه آن بنا بگذاریم. مدل سوم هم مدل خلقی است یعنی یک نیاز جدید برای افراد جامعه تعریف کنیم. متاسفانه در ایران عموم ایده ها تقلیدی هستند.
برگردیم به بحث درباره عوامل موثر در ریسک پذیری. سومین عامل که در ریسک پذیری تاثیر دارد قوانین و مقررات و مسائل حقوقی و محیطی حاکم در یک کشور است. اگر شرایط محیطی مهیا نباشد حتی اگر ایده خوبی هم وجود داشته باشد به نتیجه نمی رسد. چهارمین عامل نیز فرایند تجمیع این سه موضوع است یعنی فراد باید مدیریت و اداره و بازاریابی بلد باشد تا ریسک را کاهش دهد.
بانک ها برای کاهش ریسک خود وثیقه دریافت می کنند که برای بانک مناسب است ولی رشد اقتصاد کشور را تضمین نمی کند. با توجه به این عوامل و متغیر ها نمی توانیم به صورت قطعی بگوییم چه بخشی پر ریسک است و چه بخشی کم ریسک.
آیا صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاونی به سمت رتبه بندی تعاونی ها هم حرکت کرده است؟
بله. برای ساماندهی ریسک پذیری پروژه ها در صندوق ضمانت طرح سرمایه گذاری رتبه بندی شرکت های تعاونی را با گرایش توانمند سازی کلید زدیم. در این رتبه بندی هر چهار شاخصی که در بالا گفته شد را اندازه گیری و با توجه به آنها تعاونی ها را از جنبه های مختلف رتبه بندی می کنیم. همچنین قصد داریم مشاوران و نخبگان را دور هم جمع کنیم تا با استفاده از دانش آنها به افزایش رتبه تعاونی ها کمک کنیم و آنها را توانمند سازیم.
باید بدانیم که ریسک یک پروژه با گرفتن وثیقه از بین نمی رود و هدف صندوق ضمانت نیز کاهش ریسک سرمایه گذاری است. بهترین راهکار رسیدن به هدف کاهش ریسک این است که شرکت ها را توانمند کنیم تا از این طریق ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا کند.
رتبه بندی تعاونی ها چه فوایدی برای تعاونی ها دارد و آیا به تعاونی های رتبه بندی شده گواهینامه هم داده می شود؟
برنامه ریزی ما این است که سامانه رتبه بندی تعاونی ها در دهه فجر شروع به کار کند. هر تعاونی می تواند با ثبت نام در سایت وارد روند رتبه بندی شود. ما در این سایت اطلاعات وارد شده را راستی آزمایی و داوری می کنیم و به آنها گواهینامه رتبه می دهیم. به میزان رتبه کسب شده نیز به آنها حد اعتباری اختصاص پیدا می کند که می تواند در قالب وام یا سرمایه گذاری جمعی باشد.
یکی از معضلات کشور این است که ذینفعان بدون اعتماد و شناخت کامل با یکدیگر وارد معامله می شوند. با اجرای نظام رتبه بندی، فعالیت مالی و معاملات تعاونی ها شفاف، امن و روان می شود. مهمترین عامل موفقیت شرکت ها فروش است و با رتبه بندی شرکت ها هم مدیران شرکت ها برای پیشرفت رتبه خود تلاش می کنند و هم دیگر شرکت ها می توانند به آنها اعتماد کنند و نرخ ورشکستگی کاهش پیدا می کند.
جوانان و افرادی که قصد دارند فعالیت خود را شروع کنند چگونه می توانند با صندوق ضمانت ارتباط بگیرند؟
من به جوانان توصیه می کنم که به صورت تیمی و گروهی کار کنند چرا که هر کسب و کار موفق نیاز به چندین مهارت دارد که در یک نفر به سختی جمع می شود. اولین خاصیت کار گروهی این است که ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد. همچنین می توانند با تجمیع سرمایه های اندک فعالیت های خود را بزرگتر کنند. یکی از کارهای ما اعطای مشاوره به جوانان است تا از کیفیت ایده خود آگاه شوند و در راه درست قدم بردارند. همه افراد از هر قشر و با هر توان مالی می توانند ایده های خود را در سایت صندوق ضمانت و سایت سرمایه گذاری جمعی مطرح کنند تا در صورت تایید، اقدامات مالی و مشاوره ای برای آنها صوت گیرد.
