درست ۱۲۳ سال پیش بود که با اوج گرفتن تشکیل شرکت های تعاونی در گوشه و کنار جهان و حضور آنان در عرصه‌های بین‌المللی، رویای «رابرت آوون» از پیشتازان نهضت تعاون، به حقیقت درآمد و اینگونه بود که نخستین” اتحادیه بین‌المللی تعاون” در ۱۸ آگوست سال ۱۸۹۵ برابر ۱۲۷۴ شمسی در لندن شکل گرفت.
درست ۱۲۳ سال پیش بود که با اوج گرفتن تشکیل شرکت های تعاونی در گوشه و کنار جهان و حضور آنان در عرصه‌های بین‌المللی، رویای «رابرت آوون» از پیشتازان نهضت تعاون، به حقیقت درآمد و اینگونه بود که نخستین” اتحادیه بین‌المللی تعاون” در ۱۸ آگوست سال ۱۸۹۵ برابر ۱۲۷۴ شمسی در لندن شکل گرفت.
اگرچه بررسی روند شکل گیری و پرداختن به تاریخچه اتحادیه بین المللی تعاون هدف اصلی این نوشتار نیست، اما برای نایل آمدن به درک عمیق تر از شعار بانک توسعه تعاون که بتازگی رونمایی شد از یک سو و از سوی دیگر پیوند ها و هم راستایی هایی که شعار انتخابی بانک مذکور با عنوان ” آری، به اتفاق می توان جهان گرفت ” با اصول و ارزش های اتحادیه بین المللی تعاون (ICA) دارد از سوی دیگر، موجب شده است تا با واکاوی رسالت ها و اهداف مشترک این دو نهاد داخلی و خارجی، به قرابت هایی موجود در منشور سازمانی، برند، لوگو و شعار بعنوان بخشی از محوری ترین اقدامات نهاد روابط عمومی پرداخته شود. برای حصول به این منظور، نخست نمایه ای موجز اما جامع از اهداف، اصول و برنامه ها ی اتحادیه در معرض دید مخاطب قرار می گیرد و در سطور آتی اهداف و فلسفه وجودی بانک توسعه تعاون تشریح شده تا با انطباق وجوه متعدد شعار بانک توسعه تعاون با اتحادیه، بیشتر نمودار شود.
آمار و اطلاعات نهضت تعاون در جهان
طبق ارزیابی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۴، نزدیک به سه میلیارد نفر یا نیمی از جمعیت جهان، نیاز های زندگی خود را از طریق شرکت های تعاونی تأمین می کنند. هم اکنون آی سی ای دارای ۲۱۹ سازمان عضو از ۹۰ کشور جهان می باشد و در واقع از طریق این اعضاء،نماینده بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان است. این شرکت ها و موسسات نقش های اقتصادی و اجتماعی بسیار چشمگیری در جوامع خود ایفا می کنند.در پایان این نوشتار حقایقی چند در مورد نهضت جهانی تعاون و مشارکت و حضور این بخش در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ها آمده است. اتحادیه بین‌المللی تعاون یکی از نهادهای رسمی، مستقل و غیردولتی سازمان ملل متحد بوده و اعضای اولیه آن نمایندگانی از کشورهای بلژیک، آرژانتین، استرالیا، انگلستان، دانمارک، فرانسه، آلمان، هلند، هند و ایتالیا بودند.
در حال حاضر اعضای اتحادیه را سازمان های ملی و بین‌المللی تعاون در تمامی بخش ها از جمله کشاورزی، بانکداری، انرژی، صنعت، بیمه، گردشگری، بهداشت، مسکن و مصرف تشکیل می دهند. هدف اصلی ICA ارتقا و تقویت تعاونی‌های مستقل و تسهیل روند توسعه اقتصادی و اجتماعی اعضا در سراسر دنیاست. اتحادیه بین‌المللی تعاون (International Co-operative Alliance) با تسهیل جریان اشتغالزایی و حمایت از فقرزادیی و برنامه‌های سرمایه گذاری خُرد در سراسر جهان در تلاش است تا اهمیت تعاونیها در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی را در اذهان جامعه روشن کند و با تشکیل جلسات و کارگاههای آموزشی، تعاونیها را به تعامل بیشتر با یکدیگر فرا خوانده و با کمک های فنی و مالی خود به رشد جنبش تعاون کمک کند.
ارزش های بین المللی تعاون
- خودیاری
- مسئولیت پذیری
- مردم سالاری
- برابری
- انصاف
- همبستگی
لازم به ذکر است که بنیانگذاران اولیه تعاون در جهان به ارزش های اخلاقی همچون صداقت، شفافیت، مسئولیت پذیری اجتماعی و توجه به دیگران نیز معتقد بودند.
. اصول بین المللی تعاون
- اصل اول: عضویت داوطلبانه و آزاد
- اصل دوم: نظارت دموکراتیک اعضا
- اصل سوم: مشارکت اقتصادی اعضا
- اصل چهارم: استقلال و عدم وابستگی
- اصل پنجم: آموزش، تربیت و اطلاع رسانی
- اصل ششم: تعاون بین تعاونی ها
- اصل هفتم: توجه به جامعه
شکل گیری بانک توسعه تعاون، اهداف و ماموریت ها
هیئت وزیران بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های تعاون و امور اقتصادی و دارایی، به استناد بند (و) ماده (۹) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی – مصوب ۱۳۸۷ – اساسنامه بانک توسعه تعاون را تصویب کرد. به منظور اجرای سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری و در جهت ارتقای بخش تعاونی در اقتصاد کشور، بکارگیری و استفاده از امکانات عملیات بانکی به منظور ارتقای ظرفیت و توانمندیهای بخش تعاونی با هدف افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی در کنار ماموریت های دیگری از جمله فراهم نمودن بستر مناسب برای توسعه مشارکت بخش تعاونی در فعالیت های اقتصادی، حمایت مالی و اعتباری از انتقال فعالیتها و کاهش تصدیهای بخش دولتی اقتصاد به بخش تعاونی، کمک به حضور فعال و ایفای نقش موثر تعاونیها در بازار بورس، سرمایه و بازارهای بین المللی، تخصیص منابع و کمک به تأمین سرمایه کارآفرینان و افراد جویای کاربه منظور ایجاد اشتغال جدید و کمک به بنگاه های اقتصادی موجود و توسعه آنان به منظور حفظ و بهبود اشتغال موجود و ایجاد فرصتهای شغلی جدید، ارتقای ظرفیت ها و توانمندی های رقابتی بخش تعاون در سطح ملی و بین المللی، تسهیل ارتباطات و پیوندهای فنی، مالی و اقتصادی بین آنها و تحقق توسعه یکپارچه بخش تعاونی در اقتصاد ملی و مشارکت و مساعدت در توسعه و تعمیق بازارهای پولی و سرمایه و کمک به فعالان اقتصادی بخش تعاون به منظور ارتقای میزان سطح حضور آنان در بازارهای پولی و سرمایه در زمره مهم ترین ماموریت های بانک توسعه تعاون در نظر گرفته شده است که در اساسنامه بانک بطور مشروح ذکر شده است.
نقش تعاونی ها در سرمایه گذاری ها
یکی از مهمترین موانع توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه کمبود سرمایه است. همین سرمایه کم نیز بدلیل نبود فرهنگ سرمایه گذاری، صرف فعالیتهای غیراقتصادی می شود. شرکتهای تعاونی از طریق آموزش اعضا و ایجاد زمینه های سالم اقتصادی قادرند در کاهش میزان مصرف افراد و در نتیجه افزایش پس انداز دخالت نموده و این سرمایه ها را در جهت سرمایه گذاری در تولید هدایت کنند.
تعاونی ها و نقش آنان در ایجاد اشتغال
یکی از بزرگترین معضلات و ویژگی مشترک کشورهای در حال توسعه نرخ بالای بیکاری است. دلیل این امر نه تنها رشد جمعیت بلکه عدم هماهنگی بخش صنعت با نیازهای اشتغالی جامعه است. به غیر از جمعیت بیکار غیرماهر، مشکل افراد تحصیل کرده و بیکار نیز مطرح است که بدلیل فقدان سیستم برنامه ریزی نیروی انسانی نتوانسته اند شغلی برای خود بیابند. تعاونی ها بویژه تعاونی های خدماتی می توانند تا حد زیادی این مشکل را حل کنند (تعداد تعاونی های خدماتی در استان البرز ۷۶۵ تعاونی می باشد) بدیهی است حرف و صنایع کوچک که از ارکان اصلی اشتغال درجوامع هستند بدلیل عدم توان رقابت با صنایع ماشینی و پیشرفته بتدریج موقعیت خود را در بازار اشتغال از دست داده اند. این واحدهای کوچک می توانند از طریق ایجاد واحدهای بزرگتر در قالب تعاونی ها موقعیت خویش را بهبود بخشیده و در حل مشکل اشتغال نیز گام بردارند
آری، به اتفاق می توان جهان گرفت
با نگاهی به اصول محوری و ارزش هایی جهانی در نظرگرفته شده پیرامون تعاونی ها، واضح و مبرهن است که شعار بومی و برخاسته از فرهنگ و ادبیات غنی این مرز بوم، با در نظرآوردن مفاهیمی همچون تشریک مساعی، وحدت، همدلی و اتکا به اعضای خود، به ترسیم افق و آینده ای روشن و متعالی پرداخته است. دورنمای بلندی که متصور شده است نشان از طبع بلند و همت والای انتخاب کنندگان شعار دارد که بدون تردید، ایمان و باور عمیق به استعدادها و ظرفیت های موجود داشته که به ترسیم چنین چشم اندازی مبادرت ورزیده اند.
شعاری که در بطن آن پیروزی و تحقق اهداف و مبانی متعالی مستتر است که هر موفقیتی را در گرو حفظ وحدت و به اتفاق هم بودن دانسته و علاوه بر در نظر داشتن اصول هفتگانه اتحادیه بین المللی تعاون، امید آفرینی و فرجام مطلوب و غایت ظفرمندانه ای را به اذهان متبادر می سازد.
از منظری دیگر می توان چنین استنباط کرد که در شرایط دشوار عبور از فراز و نشیب های اوضاع اقتصادی موجود و در عبور از پیچ تاریخی منبعث از سیاست های دشمنان جهانی این آب و خاک، صرفا با مقاومت اقتصادی و تکیه بر داشته ها و توانمندی های داخلی است که می تواند فایق آمدن بر مشکلات را به جشن بنشینیم و نه تنها بهبود شرایط را رقم زد بلکه بازارهای جهانی را نیز هدف قرار داد. “می توان جهان گرفت” نشسته در شعار بانک توسعه تعاون از این حیث، نوید بخش ترین شعار مجموعه ای است که تعاون و وفاق و همدلی را در زمره اصلی ترین اهداف ماهوی و فلسفه وجودی خویش، سرلوحه کار قرار داده است.
منابع
- ۱. نشریات آی. سی. اِی
- ۲. هفته نامه دایجست تعاون
- ۳. مجله تعاون بین الملل
- ۴. گزارش سالانه آی. سی. اِی
