در حاشیه سفر اعضای دبیرخانۀ توسعۀ مدرسۀ تعاونی به چابهار، جلسات و نشستهای متعددی با مدیران ادارات تعاون و آموزش و پرورش و تعاونیهای شهرستان برگزار شد. در یکی از نشستها که با حضور امیریان، رییس ادارۀ تعاون شهرستان چابهار، نوروزی، معاون مدیرکل آموزشوپرورش شهرستان چابهار و اصلاحپذیر، مدیرعامل تعاونی فرهنگی-آموزشی راه رشد با محوریت احداث مدرسۀ تعاونی، توسط تعاونی راه رشد در چابهار برگزار شد حاضران در جلسه دربارۀ پتانسیلهای منطقه، فواید آموزشی وجود مدرسه تعاونی و چگونگی همکاری و تعامل، بحث و گفتوگو کردند.
امیریان در ابتدای جلسه در ارتباط با دو سفر اعضای دبیرخانه توسعه مدرسه تعاونی به چاربهار گفت: «هدف از حضور تعاونی راه رشد در چابهار پیگیری برنامههای مشترک با دانشکدۀ دریانوردی، برگزاری کلاسهای ضمن خدمت در منطقه و بررسی برنامۀ ترویج، مشکلات و مزیتهای تعاونی است. در سفر اول، اعضای دبیرخانۀ توسعۀ مدرسۀ تعاونی، تعاونیهای صنایعدستی در حوزۀ حاشیهنشینی شهری را آسیبشناسی کردند و در زمینۀ تعاون و اشتغال اقداماتی صورت دادند. ایجاد مدارس تعاونی، تشکیل شرکتهای تعاونی و برگزاری دورههای آموزشی آموزش برای تعاونیهای نوپا که که توان خوبی برای توسعه دارند، از جمله این اقدامات بود».
او در ادامه خاطرنشان کرد: «تعاونی راه رشد نقطه اتصال مرکز و منطقه است و قرار است در جلسهای با دهیار روستای کمب دربارۀ تشکیل مدرسه تعاونی و توسعۀ صنایع دستی و گردشگری با هدف ایجاد اشتغال و کمک به مسائل معیشتی اهالی مذاکراتی انجام شود».
در ادامه، اصلاحپذیر-مدیرعامل تعاونی آموزشی راه رشد- دربارۀ نقش میانجی که تعاونی راه رشد میتواند میان منطقه و مرکز ایفا کند گفت: «در تهران مدارس دیگری نیز علاقهمند به مشارکت در این حرکت اجتماعی هستند، اما نهادهای واسط برای ارتباط میان مدارس تهران و منطقه وجود ندارد، طرحهای خواهرخواندگی و برادرخواندگی بین مدارس دخترانه و پسرانه تهران و چابهار میتواند این نقش را ایفا کند. در این صورت هر مدرسه، مدرسه تحت پوشش خود را حمایت کرده و تمام تلاش خود را در جهت پیشرفت و توسعه آن صرف میکند. به این ترتیب از اقدامات پراکنده و مقطعی جلوگیری خواهد شد. ما این قدم را برداشتیم و مدارس دیگر را هم تشویق و ترغیب میکنیم. در این راستا طرح خواهرخواندگی با مدرسه دانشوران ایجاد کردیم تا به عنوان خواهر خوانده به آموزش نیروی انسانی و تهیه مواد کمک درسی بپردازیم و در مقابل مدرسه دانشوران اسباب رفاه و آسایش همکاران ما که در جهت آموزش به منطقه سفر میکنند را فراهم سازد. پیشنهاد ما اینست که برنامۀ درسی مدرسۀ تعاونی که در چابهار تأسیس میشود طوری تنظیم شود که دانشآموزان را برای حضور در بازار کار هم آماده کند و مهارتهای لازم را به آنها آموزش دهد. در این زمینه به کمک تجربههای که در مرکز وجود دارد و امکانات مردمی چابهار میتوان گامهای موثری در این مسیر برداشت».
آناهیتا اصلاحپذیر در ادامه دربارۀ طرح مدرسۀ تعاونی که مجتمع آموزشی راه رشد و دبیرخانۀ توسعۀ مدرسۀ تعاونی ارائه دهنده و متولی اجرای آن هستند گفت: «سال گذشته طرح مدرسه تعاونی را به آموزشوپرورش ارائه دادیم و معتقدیم مدرسه تعاونی راهی بالقوه برای توسعۀ اشتغال است. در مدرسه تعاونی معلمان علاوه بر نیروی کار صاحبان سهام نیز هستند. در واقع مدرسه تعاونی میتواند امکانی برای فراهم کردن شغل ثابت برای نیروهای حقالتدریس باشد که آموزشوپرورش توانایی رسیدگی به آنها را ندارد. از سوی دیگر، مدرسه تعاونی راهی برای جلوگیری از واگذاری مدارس دولتی به افراد و به این ترتیب تبدیل آن به کالایی لوکس است. ضمن اینکه مدارس تعاونی قیمت تمام شدۀ تحصیل در مدارس غیردولتی را کاهش میدهند. در همین راستا و با درنظر گرفتن این مسائل سال گذشته همایشی ملی با همکاری دو وزارت آموزشوپرورش و کار، تعاون و رفاه اجتماعی با هدف معرفی این ساختار برگزار کردیم. نقطۀ عزیمت ما تفاهمنامه فیمابین این دو وزارتخانه بود که مدارس تعاونی را در اولویت واگذاری و مناقصههای زمین و مدارس خالی قرار داده است و در واقع مطالبه ما از دو وزارتخانه همین تفاهمنامه است. خوشبختانه از طرح مدرسه تعاونی استقبال شد و مسئولان پیگیریهای خوبی انجام دادند و بخشنامههایی به مراکز ارسال کردند ضمن آنکه افرادی از شهرستانها با دبیرخانه توسعه مدارس تعاونی تماس گرفته و تمایل خود را برای ایجاد مدرسه تعاونی اعلام نمودند».
آناهیتا اصلاحپذیر صحبتهایش را با ذکر مزیتهای مدرسه تعاونی به پایان برد: «اصول تعاون شامل شفافیت، همکاری، دموکراتیک بودن، قانونمند بودن، توجه به محیط زیست و مسئولیت اجتماعی و اهداف کلان آموزشوپرورش با هم سازگاری کامل دارند و یکی از مزیتهای مدرسه تعاونی اینست که میتواند سرفصلهای درسی را براساس اقلیم و فرهنگ هر منطقه تنظیم کند. علاوه بر اینکه معلمان در مدرسه تعاونی تجربه کار مشارکتی پیدا کرده و آموزگاران بهتری خواهند بود».
نوروزی، معاون مدیرکل آموزش و پرورش شهرستان چابهار، که مهارتآموزی و دانشافزایی را ضرورت آموزش و پرورش میداند دربارۀ لزوم تدوین برنامۀ درسی که مهارتآموزی حرفهای را در محور قرار دهد، گفت: «امیدواریم که زمینۀ اجرایی شدن این ایدهها و فکرها فراهم شود. در صحبتهایتان به دو موضوع مهارتآموزی و دانشافزایی اشاره کردید که در واقع هر دو گمشدۀ آموزشوپرورش ما هستند. در زمینۀ دانشافزایی، این معلم است که باید دانش خود را بهروز نماید. آموزگاری با دانش بهروز میتواند دانشآموز خوب برای آینده تربیت نماید و در زمینههای فنی، روابط انسانی، اجتماعی، ادراک و تحلیل شرایط کنونی به یک نگرش کلی دست پیدا کند و برای آینده انسانسازی کند. یکی از اهداف من این بود که رقابت سالم بین معلمان ایجاد شود تا یک فرد باوجدان و دلسوز به فکر ساخت آینده باشد و جور جامعه را بکشد. آموزشوپرورش باید انسان تربیت کند. برای انسان آموزش صرف منفعت زیادی ندارد بلکه این مهارت است که به انسان کمک میکند و نفع میرساند، یادگیری مهارتهایی همچون مهارتهای اجتماعی، کسبوکار و … و وقتی این مهارتها را بیاموزیم یعنی کاری انجام شده است».
نوروزی در ادامه دربارۀ سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و نتایج آن خاطرنشان کرد: «البته آموزش و پرورش نیز پوستاندازی کرده است. سند تحول بنیادین آموزشوپرورش طبق گفتۀ رهبری فقط یک حرف است اما پشت سرش دنیایی از کار و مفاهیم نهفته است. یکی از تحولاتی که سند تحول بنیادین ایجاد کرده اینست که خودمان میتوانیم تعیین کنیم چه رشتههای مهارتی و فنی ایجاد شود. مثلا چون ما در منطقۀ چابهار هستیم رشتههایی در ارتباط با صنایع فولاد و بازاریابی با ظرفیت متناسب برای متقاضیان راهاندازی شود به این ترتیب افراد به جای اینکه در دانشگاه و دورۀ لیسانس تخصص به دست آورند از دورۀ متوسطه و حتی کلاسهای پایینتر این مهارت را به دست میآورند».
او در ادامه دربارۀ ظرفیتهای منطقه برای توسعۀ مدارس غیردولتی گفت: «شهر چابهار ظرفیت بالایی در استان دارد. ۲۰% دانشآموزان در مدارس غیردولتی تحصیل میکنند و ۴۰% مدارس منطقه غیردولتی هستند که ظرفیت قابل توجهی محسوب میشود زیرا باعث میشود تحصیل دانشآموزان هزینهای به دولت تحمیل نکند. در کشورهای توسعهیافته آموزش صرفاً بر عهدۀ دولت نبوده و اعتبارات دولتی متمرکز نیست. در آموزش باید مشارکت و اعتدال رعایت شود مدارس دولتی تفریط هستند و مدارس غیردولتی افراط و راهحل میانه که مدارس تعاونی هستند را باید در نظر گرفت که نتایج بهتری را هم در پی دارد. من شخصا با استخدام دولتی مخالفم چون اطمینان از ثبات شغلی سی ساله باعث رکود کیفیت میشود. در بخش خصوصی فرد باید از خود کار و نوآوری نشان دهد تا قراردادش تمدید شود اما در این بخش نیز حب و بغضهای انسانی دخیل است اما در بخش تعاونی نگاه کارگر و کارفرما حاکم نیست و هر عضو تعاونی پیشرفت سازمان را پیشرفت خود میداند. نگاه آموزشوپرورش هم متوجه فرهنگیان و بهره بردن از توان و پتانسیل آنها در قالب تعاونی است که این رویه را باید ادامه دهیم».
او خاطرنشان کرد: «در یک سال گذشته ما بخش خصوصی را از قالب یک نفر خارج کردیم و به یک مجموعه یا موسسه تبدیل کردیم که از حالت خصوصی صرف خارج شود. برای مثال با همکاری ادارۀ شیلات چابهار، هنرستان شیلات ایجاد کردیم که دغدغۀ ضرر و زیان ندارند و به مهارتآموزی میپردازند چون کوی بندر هزینههای جانبی مدارس همچون آب، برق، اجاره و … را تأمین میکند و فقط هزینۀ پرسنل بر عهدۀ مدرسه است که در این صورت دیگر موضوع ضرر و زیان مطرح نیست و میتوان با خیال راحت روی کیفیت و محتوا کار کرد. شما هم اگر به صورت مستقیم وارد کار تأسیس مدرسه تعاونی در منطقه شوید تمامی مجوزهای لازم را در اختیارتان خواهیم گذاشت. حالا که شما میخواهید چابهار را پایلوت کار قرار دهید میتوانید طرح توجیهی مدارس تعاونی را با تفاهمنامه فیمابین ادارات کل آموزش و پرورش و تعاون استان اجرا نمائید و خیالتان از منابع مادی و تسهیل کار راحت باشد».
در پایان اصلاحپذیر عنوان کرد: «در همایش پیشرو یکی از محورها به موضوع تمرکززدایی از آموزش اختصاص یافته است و میخواهیم از طریق مدارس تعاونی و به پشتیبانی سند تحول این فرصت را ایجاد و روی آن متمرکز شویم و اتفاقا مطالعه موردی را هم چابهار قرار دادیم. در چابهار معلمهای باانگیزه وجود دارند و ما پیشنهاد دادیم که اقدامپژوهی با موضوعات تمرکززدایی از مدارس با محورهای پیشنهادی مانند فصل شروع مدارس و تغییر دادن خط شروع و پایان برای دانشآموزان انجام شود. در صورتی که این موضوع از جانب مرجع بالا و آگاه بیان شود مثمرثمر خواهد بود. ضمن اینکه از آنجا که شما در میدان حضور دارید اگر صدایی از میدان به پشتوانۀ نظری بلند شود این جریان گستردهتر شده و جنبۀ عملیاتی پیدا میکند. روستای کمب میتواند به پایگاه اولیه پیادهسازی طرح مدرسه و کار که باعث تحول در منطقه و نمونه در مراکز میشود، تبدیل شود».