تعاون آنلاین-حدود یک قرن قبل، قریب به ۷۰ درصد از جمعیت ایران یا در روستاها زندگی می کردند و یا همچنان به شیوه زندگی عشایری، ییلاق و قشلاق را بر یکجا نشینی ترجیح می دادند. فرآیند توسعه اما موجب شد ساختار جمعیتی ایران هم مانند بسیاری عرصه های دیگر دستخوش تغییر و تحول شود […]
تعاون آنلاین-حدود یک قرن قبل، قریب به ۷۰ درصد از جمعیت ایران یا در روستاها زندگی می کردند و یا همچنان به شیوه زندگی عشایری، ییلاق و قشلاق را بر یکجا نشینی ترجیح می دادند. فرآیند توسعه اما موجب شد ساختار جمعیتی ایران هم مانند بسیاری عرصه های دیگر دستخوش تغییر و تحول شود و سبک زندگی عشایری کم کم به حاشیه برود. امروز کمتر از ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت حدوداً ۸۸ میلیون نفری ایرانیان کوچ نشین اند و این سبک زندگی به شدت در معرض فراموشی قرار گرفته است.
این ها همه در حالی است که حفظ سبک زندگی عشایری با تمام ویژگی های خاص آن، از مصرف کالاهایی که در خود ایل تولید شده اند تا دوری از بسیاری از مظاهر زندگی مدرن، ضرروی به نظر برسد. افزون بر این ها، به نظر می رسد می توان از پتانسیل سبک زندگی عشایری برای جذب گردشگران خارجی و حتی شکل گیری نوعی اقتصادِ گردشگری مبتنی بر فروش کالاهای تولید عشایر هم استفاده کرد. این دقیقاً همان کاری است که اتحادیه تعاونی های عشایری ایران، انجام داده است.
اقتصاد ۱۰۰ میلیارد تومانی عشایر
به گزارش تعاون آنلاین، اتحادیه تعاونی های عشایری ایران زیر نظر سازمان امور عشایر قرار دارد و هدف از تأسیس آن پیگیری اهداف و منافع تعاونی هایی است که در زمینه اقتصاد و جامعه عشایر کشور به فعالیت مشغول اند. «مظاهر کشاورز»، رییس اتحادیه تعاونی های عشایری کشور، در گفت و گو با تعاون آنلاین از برخی برنامه های این اتحادیه گفت. به گفته کشاورز، چرخ اقتصاد عشایری کشور بر دوش بیش از ۱.۳ میلیون نفر در قالب ۲۴۰ هزار خانوار می گردد که در بسیاری از استان های کشور زندگی می کنند و البته عمدتاً در استان های غربی ایران ساکن هستند. کشاورز می گوید:« گردش مالی اتحادیه ما که در واقع نمودار بخش عمده اقتصاد عشایری است، در سال گذشته به حدود ۶۰ میلیارد تومان بالغ شد و پیش بینی می کنیم با توجه به وضعیت امسال، این رقم به ۱۰۰ میلیارد تومان برسد.»
«کشاورز» به ارکان مختلف اقتصاد عشایری اشاره کرد و گفت:«عشایر در ۶ ماهه دوم سال، یعنی در فصول پاییز و زمستان عمدتاً فعالیتی خاصی ندارند و تنها به علوفه دادن به دام هایشان مشغول اند. آنها در این دو فصل، به شکل سنتی به تولید برخی صنایع دستی، از فرش و گلیم گرفته تا کالاهای دیگر، اقدام می کنند. در بررسی هایی که سازمان امور عشایر به کمک اتحادیه ما انجام داد، به این نتیجه رسیدیم که می توانیم از این ظرفیت عشایر در این دو فصل استفاده کنیم و نسبت به فروش صنایع دستی عشایر، اقدام کنیم.»
فروش گلیم بر روی نِت
کشاورز ادامه داد:«به همین منظور ما سایت ashayershop.ir را برای فروش آنلاین صنایع دستی عشایر راه اندازی کردیم و امیدواریم بتوانیم تا ماه آینده، بخش انگلیسی زبان این سایت را هم آماده کنیم. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که صنایع دستی تولیدی عشایر ایران هم در کشور خود ما و هم در خارج از ایران طرفداران بسیار زیادی دارد و با این حال وقتی صحبت از گلیم قشقایی، گلیم سیرجان و ورنی های تولید شده توسط عشایر مشکین شهر می شود، خیلی ها حتی نام این محصولات را هم نشنیده اند.»
رییس اتحادیه تعاونی های عشایری ایران به نقش دلالان در اقتصاد عشایری هم اشاره می کند و می گوید:«متأسفانه یکی از دلایلی که موجب شده محصولات و صنایع دستی تولید شده توسط عشایر ایران شناخته شده نباشند، نقش واسطه ها و دلالان است. دلالان در فصول سرما به عشایر مراجعه می کنند و پیش پرداخت هایی به زنان عشایر می دهند، اما قیمت هایی که به آنها پیشنهاد می کنند بسیار نازل است و در واقع کار عشایر را ارزان می خرند.»
وی می افزاید:«ما گفت و گوهایی هم با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشته ایم تا بتوانیم برای بهبود وضعیت گردشگری عشایری هم اقداماتی انجام دهیم و به نظر ما این حوزه ای است که امکانات زیادی برای فعالیت دارد.»
از «کشاورز» در مورد سایر محصولات تولیدی عشایر هم پرسیدیم و شنیدیم:«محصولات لبنی تولید شده توسط عشایر، مانند شیر، کره و روغن حیوانی هم طرفداران خاص خود را دارد اما این محصولات به دلیل برخی ملاحظات بهداشتی، قابلیت عرضه به عموم را ندارند. به همین دلیل، عمدتاً در فصل بهار، برخی کارخانه های تولید محصولات لبنی، به عنوان مثال در آذربایجان شرقی، اقدام به خرید شیر خام از عشایر می کنند. اما از فصل بهار به بعد، شیر تولیدی توسط عشایر برای مصرف دام هایشان کنار گذاشته می شود.»
