افتتاح سامانه های متعدد به هدفی کلی برای بسیاری از دستگاه‌های دولتی تبدیل شده است .
محسن ظریفیان، کارشناس حوزه تعاون، با اعلام این مطلب در گفتگو با خبرنگار تعاون انلاین افزود: نگاهی کلی به وضعیت افتتاح سامانه‌های متعدد در شش سال گذشته نشان می‌دهد در برخی موارد اقدامات صورت گرفته در این حوزه خود به آسیبی برای بخش‌های مختلف تبدیل شده و اتفاقا بخش تعاون نیز از این آسیب مصون نمانده است.
وی با اشاره به برگزاری مراسم‌های مختلف در طول سال‌های گذشته و افتتاح سامانه‌های متعدد در این دوره زمانی گفت: در همین دوره با سامانه‌های “پورتال تعاون”، ” بازار تعاون “، “سامانه مهتا”، “سامانه باتا و … روبرو هستیم اما در عمل تاثیرات افتتاح این سامانه‌ها و فعالیت در این حوزه برای افکار عمومی و فعالان این حوزه چندان محسوس نیست.
این کارشناس اقتصادی با انتقاد از روند موجود ادامه داد: به نظر می رسد افتتاح سامانه‌ها در برنامه های مناسبتی به سنتی نوظهور تبدیل شده است از این رو سامانه پورتال تعاون در فاصله دو سال سه بار توسط دو وزیر و ریس اتاق تعاون و نمایندگان محترم مجلس افتتاح شده است اما در سرچ‌های اینترنتی در فضای مجازی متاسفانه اثری و ردی از این سامانه دیده نمی شود.
وی گفت: این شیوه برخورد طبیعتا سبب می شود در دوره‌هایی ، حتی سامانه‌هایی که به مراحل پایانی نرسیده اند بنا بر همین سنت شکل گرفته و مضیقه زمانی، افتتاح شوند اما در عمل کاری از پیش نرود.
وی گفت: در همین دوره زمانی اتاق تعاون ایران سامانه باتا را به اسم افتتاح بر روی دامنه www.bata-icc.ir رونمایی کرده است اما این دامنه نه تنها در دسترس نیست بلکه بررسی‌ها نشان می دهد این دامنه تا کنون حتی به ثبت اتاق تعاون نرسیده است.
وی گفت: به نظر می رسد در این حوزه ما با نوعی بدفهمی روبرو شده ایم .بررسی ها نشان می دهد قبل از اینکه فناوری اطلاعات به ابزاری برای ارائه گزارش عملکرد توسط افراد و … تبدیل شود، آمار و اطلاعات این نقش مهم را عهده دار بود اما با توجه به اینکه ما دچار تقلید در این حوزه هستیم نه از آمار و اطلاعات و نه از ابزار فناوری اطلاعات به درستی و در جایگاه خودش بهره نبرده‌ایم.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه ارائه انبوهی گزارش آماری در بخش‌های مختلف، با هدف نشان دادن کارآمدی در سال‌های اخیر باب شده است، گفت: در عمل اما نه فعالان مرتبط با حوزه و نه افکار عمومی از این پیشرفت ها که در آمار به نمایش گذاشته می شوند، بهره‌ای نمی‌برند و درک درستی از آن ندارند، این چنین است که اثربخشی آمار در این جامعه از دست می رود.
وی گفت: حالا همان معامله با ابزار ” فناوری اطلاعات” صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر شاهد هستیم این شکل تقلیدی در حوزه ایجاد سامانه نیز تکرار می‌شود و به جای آنکه “فناوری اطلاعات ” به ابزاری برای رسیدن به هدف تبدیل شود، خود تبدیل به هدف نهادها و دستگاه‌ها می شود و مسابقه‌ای برای افتتاح سامانه میان دستگاه ها در می گیرد .
وی با اشاره به تکلیف قانونی برای توسعه دولت الکترونیک گفت: “فناوری اطلاعات ” محور شدن یک سیستم الزاماتی دارد و بی‌توجهی به این الزامات می‌تواند کارکرد مثبت این سامانه ها را به کارکردی منفی و نمایشی تبدیل نماید .
ظریفیان در توضیح این مطلب ادامه داد: همان طور که اشاره شد باید روشن شود “فناوری اطلاعات ” ابزار است یا هدف، در ضمن این ابزار چه کارکردی برای سازمان بهره گیرنده خواهد داشت؟
وی با استفاده از عبارت “سامانه زدگی” برای توضیح وضعیت در دستگاه‌ها و نهادها گفت: قرار است سامانه‌ها سرعت کار و دقت را بالا ببرد اما وقتی هدف جای ابزار یا بستر می‌نشیند، در عمل کسی از این پیشرفت منتفع نمی‌شود . در عین حال باید توجه داشت که بستر “فناوری اطلاعات ” باید ارتباطی منطقی با نیروی انسانی آن سازمان برقرار کند نه اینکه سامانه‌ها فعالیت خودشان را داشته باشند و کارمندان در محیطی مجزا به فعالیت خود ادامه دهند.
به گفته وی نتیجه این وضعیت در عمل عدم تطبیق نیروی انسانی سازمان و سیستم “فناوری اطلاعات ” و در نتیجه دو برابر شدن فرایند طی کار خواهد بود به این ترتیب که در مثال ساده افراد برای مراجعه به یک دستگاه دولتی مجبورند هم نسبت به بارگذاری مدارکشان اقدام کنند و هم به صورت دستی نسخه فیزیکی آن را تحویل دهند.
وی پیشنهاد کرد طرح جامع فناوری اطلاعات در حوزه تعاون با حضور کارشناسان و متخصصان این حوزه اجرایی شود و سایر دستگاه‌ها نیز برای پرهیز از هزینه هنگفت و بی هدف حتما این مهم را در دستور کار قرار دهند.
زیرا شرط لازم برای بهره مندی از سامانه ها و ابزارهای فناوری اطلاعات ابتدا تدوین و بعد پیاده سازی طرح جامع فناوری اطلاعات (It Master Plan) است.
بدون داشتن IMP سخن از بهره مندی از سامانه های فناوری اطلاعات می شود گفت گزاف است و بغیر از ایجاد هزینه ها سنگین موجب اتلاف وقت و امید کاربران می شود.
