چهارشنبه, اردیبهشت ۵, ۱۴۰۳

وقتی آموزش از چنگ جامعه مدنی گریخت

تعاون آنلاین-محمد بحیرائی، دانش آموخته مقطع دکتری در رشته جامعه شناسی سیاسی، یکی از سخنرانان همایش «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» بود که مقاله ای با عنوان «تبارشناسی اقتصاد آموزش در ایران» ارائه کرد. این مقاله به بررسی چگونگی بر آمدن جریان پولی شدن آموزش در مدارس و اعمالِ نظارت بر محتوای دروس در مدارس ایران می پرداخت.

به گفته بحیرائی، در بازه زمانی شکل گیری مدارس نوین در ایران، مانند مدرسه دارالفنون و کم رنگ شدن آموزش در مکتب، همچنان نوعی آزادی در تهیه محتوای دروسی که به شاگردان ارائه می شد وجود داشت اما گویا پیدایش دولت مدرن در ایران، با عقب نشینی جامعه مدنی در این حوزه نیز همراه بود. بحیرائی گفت:«مدارس خصوصی که اخذ شهریه در آنها متداول نبود و از هر کس بنا به وسع او مبلغی دریافت می شد، کم کم جای خود را به مدارسی دادند که شهریه های کلان دریافت می کردند و به همین دلیل از دسترس طبقات پایین جامعه خارج بودند.»

بحیرائی معتقد است در این مدارس، محتوای دروس به طور کامل توسط خود معلمین تهیه و تدوین می شد و به همین دلیل، ساختاری دموکراتیک و از پایین به بالا داشت. بحیرائی به نقش روشنفکران در ایجاد آموزش متمرکز و دولتی هم اشاره کرد و گفت:«به نظر می رسد پروژه روشنفکری و پروژه دولت سازی در ایران، همگام و هم زمان پیش رفته اند و این روشنفکران بودند که خواستار ایجاد محتوای درسی دیکته شده از بالا و معکوس سازی روند دموکراتیک سازی زبان شدند.»

به گزارش تعاون آنلاین، وی افزود:«من فکر می کنم این روند همچنان هم ادامه دارد و تلاشی گسترده در جریان است تا آموزش روندی از بالا به پایین، اجباری و دیکته شده داشته باشد. به همین دلیل است که ما نیاز به مرور تاریخ داریم.»

 

درج دیدگاه