نخستین تعاونی های زنان در دوران مشروطیت و به همت صدیقه دولت آبادی در شهرهای یزد، کرمان و اصفهان آغاز به کار کردند اما نخستین تعاونی های ویژه زنان به شکل امروزی در سال ۱۳۷۳ ثبت شد. از همان آغاز، برخی با این طرح یعنی تشکیل تعاونی زنان مخالف و معتقد بودند از آن حمایت […]
نخستین تعاونی های زنان در دوران مشروطیت و به همت صدیقه دولت آبادی در شهرهای یزد، کرمان و اصفهان آغاز به کار کردند اما نخستین تعاونی های ویژه زنان به شکل امروزی در سال ۱۳۷۳ ثبت شد. از همان آغاز، برخی با این طرح یعنی تشکیل تعاونی زنان مخالف و معتقد بودند از آن حمایت نمی شود. اکنون ۲۲ سال از آن زمان می گذرد. تعاون آنلاین برای بررسی وضعیت کنونی تعاونی زنان با خاطره استاد رضایی رئیس کمیسیون زنان اتاق تعاون ایران گفت و گویی انجام داده است.
مهم ترین موانع و چالش های تعاونی زنان از نظر شما چیست؟
نبود پشتیبانی و تثبیت نشدن جایگاه زنان در کشور؛ این مسئله تنها شامل تعاونی زنان نمی شود و مربوط به همه بخش هاست. باید نگاه پشتیبانی دهنده و باورمند به بخش تعاون وجود داشته باشد. بخش قانونی در زمینه تعاون قوی است اما متاسفانه اجرا در قانون نداریم و این مشکل نه تنها تعاونی زنان بلکه گریبان گیر دیگر تعاونی ها هم هست. سهم ۲۵ درصدی تعاون در متن قانون اساسی اکنون جایگاه خود را ندارد و تمام گفت و شنودهایی که در بخش های مختلف اعم از مجلس، کمیسیون های مرتبط و اختصاصی و حتی اتاق ها انجام می شود درعمل باعث نشده است اتفاق خاص و جدیدی رخ دهد.
چرا اتفاق جدیدی در حوزه تعاون رخ نمی دهد؟
چون موانع موجود رفع نشده است و این موانع موانعی نیستند که قابل رفع نباشند بلکه کافی است نگاه موجود به نگاه کار تیمی بدل شود. متأسفانه در بخش اجرا مسئولانی داریم که به دنبال کار غیر تیمی هستند به این دلیل که باور و اعتقاد به کار گروهی نداریم و حتی زمانی هم که در گروه حضور داریم تلاش می کنیم یارکشی کنیم. به دلیل ریسک بالایی که مقامات مسئول در کار تیمی می بینند به کار غیرگروهی و غیر تعاونی روی می آورند و این همان آسیبی است که به نظر من شامل زنان و مردان نمی شود و بخش تعاون به طور کلی دچار این اشکال است. مقام رهبری اعلام کرده اند که باید نگاه «اقتصاد مردمی» در جامعه داشته باشیم و گزیده ترین اقتصاد مردمی در قالب حقوقی تعاون تعریف شده است. اگر واقعا رفتار مجریان و مدیران ارشد ما این نگاه را تأیید کند، بسیاری از موانع برطرف می شود. ما همچنان شاهد شعارگونه برخورد کردن با موانع هستیم و این اشکال بزرگی است.
در این چند ماهه سال جدید در کمیسیون زنان چه تغییراتی ایجاد شده است؟
باتوجه به نام گذاری امسال به سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، همایش ها، جلسات و دوره های آموزشی زیادی برگزار شده است اما باید ببینیم تأثیرگذاری و خروجی این ها چقدر است و صحبت هایی که انجام شده است در عمل تا چه اندازه به اجرا می رسد.
وضعیت تعاونی های بخش زنان در حال حاضر چگونه است؟
به دلیل نبود باور اساسی به بخش تعاون، بسیاری از تعاونی های این بخش که به طور قوی کار می کنند، اعلام نمی کنند که تعاونی هستند و ترجیح می دهند خود را یک شرکت خصوصی معرفی کنند؛ چرا که سطح اجتماعی و نگاه اقتصادی که از داخل به بخش تعاون وجود دارد موجب پایین آمدن درجه این دوستان می شود. این افراد که تعاونی بودن خود را پنهان می کنند می گویند که نمی خواهند به آن ها به عنوان یک بخش ضعیف که قدرت مالی ندارند نگاه شود و بیان می کنند که نمی خواهند این برچسپ ها را به جان بخرند؛ چراکه هم جنس باکیفیت عرضه می کنند و هم قدرت مالی و تعامل خوبی دارند.
کاری که از سال ۹۴ در بخش تعاونی زنان در کمیسیون بانوان اتاق تعاون شروع کرده ایم «تشکیل شبکه تعاون-تجارت کل کشور» است و به چند دلیل این کار را انجام می دهیم: یکی اینکه تعاونی های استان ها با کل مجموعه هماهنگی ندارند, دیگر اینکه باور و اعتماد به نفس در سیستم وجود ندارد. از سوی دیگر در روابط عمومی و اطلاع رسانی ضعیف عمل می کنیم.
برای توسعه تعاونی زنان چه برنامه هایی دارید؟
سه برنامه اجرایی داریم و یکی از این ها همان طور که اشاره کردم، راه اندازی شبکه تعاون- تجارت است که منحصر به تعاونی زنان نیست اما از طریق حوزه زنان این بحث آغاز شده است. دوم اینکه اولویت تعاونی هایی که اکنون در سطح کشور کار می کنند به حوزه صنایع دستی، فرش و کشاورزی برمی گردد که صنایع غیرنفتی ما هستند و برنامه چشم انداز بیست ساله کشور بر آن تأکید کرده است و تلاش می شود دوستان را به این سمت متمایل کنیم تا بتوانند تمرکز نیرو داشته باشند و با تجمیع تجارب بتوانند قوی عمل کنند. سومین برنامه هم راه اندازی شبکه آموزش به صورت گسترده است؛ برای کمک به بخش زنان باید نگاهمان را آموزشی تر کنیم. باید این فرصت را ایجاد کنیم که افراد با تجربه و قدیمی در تعاونی های زنان به اعضای جدید آموزش دهند و تعاملی بین دو گروه شکل بگیرد. همچنین از آموزش مدیران و استادان پایه یک که در بخش تعاون پیشکسوت هستند استفاده کنیم. در نهایت پشتیبانی فضای آموزش برای ما بسیار مهم است و برای این کار تلاش می کنیم از اتاق تعاون ایران و بخش آموزش وزارت خانه و اتحادیه ها کمک بگیریم و از آن ها برای همکاری در کارگاه های آموزشی دعوت کرده ایم به این امید که بتوانیم گامی در جهت توسعه برداریم.
