تعاون آنلاین-موانع پیش پای صادرات از مبدا ایران در سالهای گذشته آن قدر متنوع شده اند که به نظر نمی رسد رفع و رجوع آنها از عهده شرکت های منفرد بر بیاید و شاید بهتر باشد این گره را با همگرایی باز کرد. علیرضا جعفری به عنوان یکی از فعالان موفق در تولید و صادرات در سال گذشته در این زمینه پیشگام شده است تا با تشکیل اتحادیه ای از تعاونی هایی که سودای صادرات در سر دارند، سبد صادرات ایران را تقویت کنند. در گفت و گویی که در ادامه می خوانید، آقای علیرضا جعفری، مدیر عامل شرکت تعاونی تچر کفش و خانم داریا مولوت سُوا، نماینده این شرکت در روسیه، در مورد این ابتکار توضیح می دهند:
جناب آقای جعفری، ظاهراً شما به دنبال راه اندازی یک تشکل صادراتی برای تسهیل صادرات محصولات ایرانی به کشورهای خارجی هستید. در مورد این تشکل توضیح دهید.
در سال گذشته به وزارت تعاون برای ایجاد یک تشکل صادراتی در قالب یک اتحادیه یا کنسرسیوم پیشنهادی ارائه کردیم. همایشی هم بابت این موضوع برگزار شد و ابعاد مختلف موضوع مورد بررسی قرار گرفت. نگاه ما این است که بسیاری از تعاونی ها پتانسیل صادراتی دارند اما یا توان و یا دانش صادرات و حضور در نمایشگاه های بین المللی و بازار یابی را ندارند. ما به این نتیجه رسیدیم که تشکل صادرات محور ایجاد کنیم که به عنوان نماینده بخش تعاون در نمایشگاه ها و بازارهای متنوع حضور پیدا کند. این تشکل در واقع قرار است به عنوان بازاریاب و مشاور تعاونی ها عمل کند.
آیا برای این تشکل عضوگیری هم انجام شده است؟
خیر، اما در نظر داریم در نمایشگاه توانمندیهای صادراتی تعاونی ها و تحت نظارت وزارت تعاون عضو گیری کنیم.
آیا قرار است این تشکل در فروش مستقیم محصولات هم وارد می شود؟
ما می خواهیم این تشکل را عملیاتی کنیم و فقط در حوزه تحقیق و مطالعات محدود نشود. هنگامی که از توانمندیهای تعاونی ها مطلع شدیم آنها را هم در فضای مجازی و هم به صورت فیزیکی دسته بندی می کنیم و در قالب پکیج آنها را معرف خواهیم کرد.
علاوه بر این، قرار است با هماهنگی های به عمل آمده با وزارت تعاون و سفارت ایران پایلوت این طرح را در کشور روسیه اجرا کنیم، آن هم به این دلیل که کشور روسیه بالاترین سطح روابط دیپلماسی و اقتصادی را با ایران دارد و راه برای صادرات به این کشور هموار است. همچنین روسیه با ۱۴۵ میلیون نفر جمعیت یک بازار بزرگ برای محصولات ایرانی است و کشورهای مستقل شده از شوروی سابق مانند ترکمنستان و آذربایجان به روسیه وابستگی دارند. ما در کشور روسیه دفتری را با عنوان مرکز تجارت ایران در بخش تعاون دایر می کنیم و می توانیم با شرکتهای خصوصی نیز همکاری داشته باشیم. افزون بر این، در روسیه نمونه هایی از محصولات تعاونی های عضو را به نمایش خواهیم گذاشت و حتی تعاونی های خدماتی نیز می توانند از این امکانات استفاده کنند. فروشگاه های بسیار بزرگی با ۸ هزار فروشگاه و ۲۰ میلیارد دلار گردش مالی در روسیه فعال هستند و در زمینه صادرات میوه جات و خشکبار و فرش و محصولات چرمی با این فروشگاه ها رایزنی شده است. با توجه به مشکلات به وجود آمده بین ترکیه و روسیه بهترین فرصت است که بازار این کشور را به دست بگیریم. صندوق ضمانت صادرات هم حمایت های خوبی انجام داده و صندوق ضمانت تعاون هم می تواند ورود پیدا کند.
این تشکل از دو منظر می تواند مفید باشد. اول اینکه در داخل امکان دارد محصول یک تعاونی با بسته بندی بهتر یا افزایش جزئی کیفیت قابلیت صادرات داشته باشد و ما می توانیم در این زمینه به آنها کمک کنیم. ممکن است تعاونی ها در نقدینگی هم دچار مشکل باشند که باز هم تشکل می تواند به آنها تسهیلات ارائه دهد. دومین بخش در خارج از کشور اتفاق می افتد و با تاسیس یک مرکز تجاری در بخش تعاون می تواند مشکل اصلی تعاونی ها یعنی عدم حضور فیزیکی در کشور مقصد را حل می کند. تعاونی ها نمی توانند با حضور سه روزه در یک نمایشگاه اعتماد طرف خارجی را جلب کنند و باید دست کم شش ماه در مقصد حضور داشته باشند. تولید کننده داخلی نمی تواند حضور صد در صدی در کشوری مانند روسیه داشته باشند و به همین دلیل یک تشکل می تواند حضور تعاونی ها در این کشور را تضمین کند. نکته دیگر این است که نمی توانیم نمایندگان خارجی را به کشور دعوت کنیم و از تک تک تعاونی ها بازدید داشته باشیم. ما مطمئن هستیم که با بنیه علمی و آکادمیک که پشت این تشکل وجود دارد نتایج خوبی برای تعاونی ها به وقوع خواهد پیوست. هزینه های حضور در نمایشگاه بین المللی برای تعاونی گران است اما با پرداخت کمتر از این مبلغ به عنوان حق عضویت می تواند حضور همیشگی در بازار مقصد داشته باشد.
تولیدات ایرانی توان رقابت ندارند
از خانم داریا مولوت سُوا، نماینده این تشکل صادراتی در روسیه هم در مورد صادرات از مبداء ایران به کشور روسیه پرسیدیم. مولوت سُوا معتقد است انفرادی کار کردن تولید کنندگان ایرانی یکی از دلایل ناتوانی آنها در رقابت با تولید کنندگان خارجی است. او می گوید:«مبادلات بین ایران و روسیه در سال ۲۰۱۶ به میزان ۸۰ درصد رشد داشته است که از این رقم سهم واردات به ایران بیشتر بوده است. ضمن اینکه در سال ۲۰۱۴ صادرات ایران به روسیه ۳۶۰ میلیون دلار بوده که این رقم در سال ۲۰۱۵ به ۲۴۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرده است. اما در مقابل صادرات روسیه به ایران افزایش پیدا کرده است و شرکت های ایرانی باید برای افزایش صادرات به روسیه عزم خود را جزم کنند و با تولیدکنندگان ترکیه و چین رقابت کنند.»
مولوت سُوا ادامه می دهد:«متاسفانه تولید کنندگان ایرانی بیشتر انفرادی کار می کنند و نمی توانند با قیمت های چینی و کیفیت ترکیه ای رقابت کنند. بخش تعاون با ایجاد اتحاد و همکاری بین شرکت ها می تواند این فرصت را ایجاد کنند و محصولات ایرانی را در بازارهای روسیه قابل رقابت کند.»
