بخش تعاون،به عنوان موتور و محرک اصلی رشد اقتصادی و صنعتی است که با به کارگیری سرمایه خود و جذب و مشارکت سرمایه های غیر دولتی استفاده بهینه از منابع انسانی و اعمال مدیریت کارآمد، ضمن ایفای نقش خود در رشد اقتصادی و صنعتی کشور می تواند اهداف توسعه ای دولت را محقق کند.
آخرین آمار تعاونی های دانش بنیان بر مبنای آمار تجمعی تا نیمه مرداد ماه سال ۱۳۹۸ نشان می دهد، از تعداد ۲۱۷ تعاونی دانش بنیان ثبت شده در سامانه جامع آمارهای ثبتی تعاون، ۲۰۳ تعاونی فعال بوده و ۱۱۰ تعاونی در حال بهره برداری است.
به گزارش تعاون آنلاین، اصل ۴۴ مهمترین اصلی است که در قانون اساسی در مورد تعاونی ها آمده است که در آن به طور مشخص تعاون را یکی از بخش های سه گانه نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران معرفی می کند. بر اساس این ماده نظام اقتصاد ایران بر سه بخش دولتی،تعاونی و خصوص با برنامه ریزی منظم و درست استوار است.
طرح جدید کبیری برای تامین مالی تعاونیها
براساس قوانین کشور، سهم بخش تعاون از اقتصادی ایران باید به ۲۵ درصد برسد. اما در حال حاضر این بخش با دست یابی به این سهم فاصله معنا داری دارد.
این بخش در صورتی که تقویت شود می تواند بسیار کارآمدتر از دو بخش دیگر یعنی بخش خصوصی و دولتی در عرصه اقتصادی کشور و خصوصاً در حوزه اشتغالزایی نقش آفرینی کند.
گزارشات اخذ شده از سامانه جامع آمارهای ثبتی تعاون در خصوص شرکت های تعاونی بانوان نشان میدهد که از تعداد ۲۳۳۵۷ واحدتعاونی بانوان تشکیل و ثبت شده، ۸۲۲۰۱ (۴۳.۸ درصد) تعاونی فعال می باشند که در تعاونی های فعال بانوان نیز به ترتیب ۶۵.۶ درصد و ۳۴.۴ درصد از تعاونیها درحال بهرهبرداری و دردست اجرا می باشند.
سهم زنان در مدیریت تعاونی ها
بر اساس اطلاعات جدول شماره ۵، از بین ۱۷۰۷۵۰ مدیرعامل تعاونی های ثبت و تشکیل شده، ۱۵۵۰۸۶ نفر به مردان( ۹۰.۸درصد) و ۱۵۶۶۴ نفر (۹.۲ درصد) به زنان اختصاص دارد. در تعاونی های فعال نیز سهم مردان و زنان به ترتیب ۸۸.۳ درصد و ۱۱.۷ درصد می باشد. همچنین سهم مدیر عاملی زنان در تعاونیهای درحال بهرهبرداری ۱۰.۵ درصد است
تعاونی های دانش بنیان
تعاونی های دانش بنیان به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل شده اند.
آخرین آمار تعاونی های دانش بنیان بر مبنای آمار تجمعی تا نیمه مرداد ماه سال ۱۳۹۸ نشان می دهد، از تعداد ۲۱۷ تعاونی دانش بنیان ثبت شده در سامانه جامع آمارهای ثبتی تعاون، ۲۰۳ تعاونی فعال می باشد به نحوی که ۱۱۰ تعاونی در حال بهره برداری و ۹۳ تعاونی در دست اجرا می باشد، ۱۴ تعاونی نیز غیر فعال گزارش شده است.
میزان سرمایه گذاری و اشتغال تعاونی های دانش بنیان ثبت شده نیز به ترتیب ۱۶۹۷۰۱ میلیون ریال و ۲۵۸۵ نفر می باشد. بیشترین تعاونی های فعال دانش بنیان نیز به بخش صنعت با حدود ۴۱ درصد اختصاص دارد و در مراتب بعدی بخش های “مستغلات اجاره و فعالیت های کسب و کار” با ۲۷.۱ درصد و”کشاورزی و شکار و جنگلداری” با ۱۴.۸ درصد قرار دارند. متوسط اعضا و متوسط شاغلین تعاونی های فعال دانش بنیان در کشور ۱۳ نفر و متوسط سرمایه گذاری نیز ۸۳۶ میلیون ریال می باشد.
کارگاه های صنعتی تعاونی ۵۰ نفرکارکن و بیشتر
نتایج حاصل از طرح آمارگیری کارگاه های صنعتی۵۰ نفرکارکن و بیشترکشور در سال ۱۳۹۵ نشان می دهد ۶۳۲۷ کارگاه صنعتی مشغول به فعالیت و تولید می باشند که از این تعداد ۱۹۹کارگاه (۳.۱ درصد) مربوط به بخش عمومی،۶۱۲۹ کارگاه (۹۶.۹ درصد) مربوط به بخش خصوصی (اعم از تعاونی و غیرتعاونی) و۱۷۲ کارگاه (۲.۷درصد) به بخش تعاون اختصاص دارند.
بیشترین تعدادکارگاه های صنعتی بخش تعاون مربوط به فعالیت” تولید فراورده های غذایی” است که۳۹.۰ درصد از تعاونی های صنعتی بخش تعاون را شامل می شوند. در مراتب بعدی “تولید سایر فراورده های معدنی غیرفلزی”(۱۱درصد) و”تولید موادشیمیایی و فراورده های شیمیایی”(۹.۳ درصد) در بخش تعاون دارای بیشترین مشارکت هستند.
نتایج بدست آمده در سال ۱۳۹۵ نشان می دهد۱۲۷۶۱۴۱ نفر درکارگاه های صنعتی۵۰ نفرکارکن و بیشتر به کار اشتغال داشته اند. از این تعداد ۸۰۸۴۲ نفر(۶.۳ درصد) در بخش عمومی، ۱۱۹۵۲۹۸نفر(۹۳.۷ درصد) در بخش خصوصی(اعم از تعاونی و غیرتعاونی) و ۱۸۱۶۸ نفر ( ۱.۴ درصد) در بخش تعاون مشغول به کار می باشند.
سرانه تعداد شاغلان برای هر شرکت تعاونی صنعتی۱۰۶نفر و برای شرکت های عمومی۴۰۶ نفر وشرکت های خصوصی(اعم از تعاونی و غیرتعاونی) ۱۹۵نفر می باشد. در بخش تعاون سرانه اشتغال در فعالیت اقتصادی ” ساخت محصولات رایانه ای، الکترونیکی و نوری “بیشترین میزان را داشته است. (۳۵۱ نفر).
نتایج به دست آمده در سال ۱۳۹۵نشان می دهد ۱۷۸۸۶۵۱ نفردرکارگاه های صنعتی۱۰نفرکارکن و بیشتر به کار اشتغال داشته اند. از این تعداد ۸۴۸۵۱ نفر ( ۴.۷ درصد) در بخش عمومی ، ۱۷۰۳۸۰۰ نفر (۹۵.۳ درصد) در بخش خصوصی (اعم از تعاونی و غیرتعاونی) و ۴۴۹۳۹ نفر ( ۲۵. درصد) در بخش تعاون مشغول به کار می باشند.
سرانه تعداد شاغلان برای هر شرکت تعاونی صنعتی۳۰ نفر و برای شرکتهای عمومی۲۳۱ نفر و شرکتهای خصوصی(اعم از تعاونی و غیر تعاونی) ۵۵ نفر می باشد.در بخش تعاون سرانه اشتغال در فعالیت اقتصادی ” ساخت محصولات رایانه ای، الکترونیکی و نوری “بیشترین میزان را داشته است۱۳۲(. نفر).
مقایسه سهم کارگاه های صنعتی در کشور نشان می دهد که سهم تعاون در کارگاه های ۱۰ نفرکارکن و بیشتر (۴.۸ درصد) به مراتب بیشتر از کارگاه های بزرگ ۵۰ نفر و کارکن و بیشتر( ۲.۷ درصد) می باشد.
تعاونی های معادن در حال بهره برداری
در سال ۱۳۹۶، تعداد ۵۳۵۳ معدن درحال بهرهبرداری آمارگیری شدکه از این تعداد ۳۴۷ معدن ( ۶.۵ درصد) مربوط به بخش تعاون میباشد. تعاونیهای معدنی در استخراج نمک مشارکت بیشتری دارند. ۱۷.۶درصد معادن استخراج نمک، مربوط به تعاون هستند. تقریباً ۸۵.۳ درصد تعاونیهای معدنی در استخراج سنگ، شن و ماسه و ۳.۵ درصد در استخراج نمک فعالیت می کنند.
نتایج بدست آمده از آمارگیری سال ۱۳۹۶ نشان میدهد مجموعاً ۴۵۹۹ نفر در معادن در حال بهره برداری در بخش تعاون به کار اشتغال داشتهاند، سرانه شاغلان برای هر شرکت تعاونی معدنی۱۳ نفر، برای شرکتهای بخش خصوصی ۱۳ نفر و برای شرکت-های بخش عمومی ۱۴۵ نفر میباشد که نشان دهنده این است که معادن بزرگ عمدتاً در بخش عمومی فعالیت می کنند.
نتایج طرح نشان میدهد در سال ۱۳۹۶در بخش تعاون حدود ۱۷۱۷۸۶۶۳ تن مواد معدنی به ارزش ۳۹۰۹ میلیارد ریال استخراج شده است. در سال ۱۳۹۶ از کل مبلغ ۲۱۶۹۴ میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش معدن، حدود ۱.۷ درصد آن یعنی مبلغی حدود ۳۶۷ میلیارد ریال توسط بخش تعاون هزینه شده است.
سرانه سرمایه گذاری شاغلان معادن درحال بهره برداری کشور در شرکتهای خصوصی ۱۷۷ میلیون ریال، شرکتهای تعاونی ۸۰ میلیون ریال و در بخش عمومی ۳۶۱ میلیون ریال بوده است.
لازم به یادآوری است از آنجا که تعاونی ها در زمره بخش خصوصی قلمداد میشوند سرمایه گذاری تعاونیهای معدنی در بخش خصوصی در سال ۱۳۹۶ حدود ۳.۲ درصد بوده است. همچنین سرمایه گذاری تعاونیهای معدنی در مقایسه با سال گذشته ۲.۰ درصد افزایش داشته است.
ارزش افزوده معادن درحال بهره برداری کشور در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۹۵۱۱۵ میلیارد ریال بوده است. سهم معادن بخش تعاون از این شاخص ۱.۶ درصد یعنی ۳۰۴۱ میلیارد ریال بوده است.
